A project by: BIG

Στην πυκνοκατοικημένη Taipei καλούνται οι αρχιτέκτονες να τοποθετήσουν ένα block διαμερισμάτων σε μια έκταση 82 στρεμμάτων σχήματος Γ. 

ο αρχικός στόχος

Αυτό που δήλωσαν πως ήθελαν από την αρχή να πετύχουν ήταν η υψηλή πυκνότητα που συναντούμε στα μεγάλα αστικά κέντρα σε συνδυασμό με τα πλεονεκτήματα που προσφέρουν τα αραιοδομημένα προάστια.
Η δημιουργία μερικώς ιδιωτικών χώρων ήταν επίσης στους στόχους των αρχιτεκτόνων καθώς και το "σήκωμα" του κτιριακού όγκου πάνω από το επίπεδο του εδάφους ώστε ο χώρος στη βάση να μένει ελεύθερος για την εθκολότερη προσπέλαση των πεζών.

περιγραφή

Βασικό στοιχείο της λύσης αποτελεί ο κύβος. Οι διαστάσεις του αποφασίστηκαν στα 15x15x15μ., πρόκειται δηλαδή για 5όροφα μικροσυγκροτήματα κατοικιών. Οι κύβοι είναι τοποθετημένοι με τέτοιον τρόπο ώστε να επιτρέπεται η άμεση κατακόρυφη επικοινωνία, αφήνοντας ωστόσο μεγάλες επιφάνειες κοινόχρηστων χώρων και πρασίνου. 

Το στοιχείο αυτό του κύβου επαναλαμβάνεται και συντίθεται, εκτός από κατακόρυφα, και οριζόντια δημιουργώντας ένα "τείχος" κατοικιών στο κέντρο της πόλης. Το "τείχος" αυτό απλώνεται σύμφωνα με τους άξονες του οικοπέδου καλύπτοντας όχι τη μεγαλύτερη επιφάνειά του, αφήνοντας έτσι μεγάλη έκταση δημοσίου χώρου και χώρου πρασίνου στο υπόλοιπο οικόπεδο. 

Το "τείχος" αυτό στη συνέχεια συμπιέζεται προκειμένου να χωρέσει στα όρια του οικοπέδου δημιουργώντας έτσι μια καμπύλη. Τα κενά μεταξύ των κύβων παραμορφώνονται και δημιουργούνται ενδιαφέροντες χώροι με μια όψη πάντοτε 15x15 και μία μικρότερη αλλά πάντοτε αρκετή προκειμένου να διαμορφώνονται οι κατάλληλες συνθήκες αερισμού και ηλιασμού. 

Τέλος, αφαιρούνται 6 κύβοι μειώνοντας τον όγκο του συγκροτήματος από τη μεριά που βρίσκονται ελεύθεροι χώροι και γενικά συναντάται χαμηλή δόμηση. Τα κενά που διαμορφώνονται στο επίπεδο του εδάφους επιτρέπουν ελευθερία κινήσεων των πεζών οι οποίοι μπορούν να "διαπεράσουν" το κτίριο. Δημιουργείται έτσι ένα αστικό πάρκο που απευθύνεται σε όλους τους πολίτες. 

Όσον αφορά τους κήπους που εμφανίζονται στα κενά που δημιουργούν οι κύβοι μεταξύ τους, αυτοί έχουν ξεκάθαρο προορισμό. Πρόκειται για θεματικές ενότητες, έναν κήπο-πάρκο, ένα χώρο παιχνιδιού για παιδιά, έναν κήπο ηρεμίας διαμορφωμένο σύμφωνα με την ιαπωνική παράδοση, έναν κήπο που φιλοξενεί πισίνα καθώς και ελεύθερα φυτεμένα δώματα στους τελευταίους ορόφους. Ο στόχος των αρχιτεκτόνων με τη δημιουργία αυτών των χώρων είναι να επαναφέρουν την έννοια της γειτονιάς στην πόλη, αποδεικνύοντας ότι όσο πυκνοδομημένο κι αν είναι ένα συγκρότημα κατοικιών πάντα πρέπει να δίνεται προτεραιότητα στις ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης, στην προώθηση των κοινωνικών σχέσεων και στην ανάπτυξη του αισθήματος της ασφάλειας μέσα από τη συμβίωση με τους γείτονες.

οι σχεδιαστικές αρχές

Αρχικά παρατηρούμε πως χρησιμοποιείται ένα εξαιρετικά αυστηρό λεξιλόγιο από τους αρχιτέκτονες. Οι κύβοι, ορισμένοι σε όλες τους τις λεπτομέρειες, με όψεις ξακάθαρες όσο και η σύνθεσή τους, συντίθενται περισσότερο παρά «πλέκονται». Η γεωμετρικότητα της λύσης ωστόσο καταφέρνει να «γεννήσει» μια ελευθερία συνθετική. Παρ’όλες τις αυστηρές ακμές, δεν μπορούμε να πούμε πως λείπει η κίνηση και η εκφραστικότητα από το σύνολο του κτιριακού συγκροτήματος.

Αυτό που θα πρέπει επίσης να σημειωθεί είναι ότι η αρχική ιδέα είναι διάχυτη σε όλο το σύνολο, στις όψεις, στα ανοίγματα, στους ελεύθερους χώρους. Ακόμη και τα υλικά φαίνονται να αντιπροσωπεύουν αυτό ακρβώς που ήθελε να εκφράσει η σύνθεση.

Άλλο ένα χαρακτηριστικό είναι η πρόθεση της προσομοίωσης τους εδάφους καθ’ύψος. Είναι αξιοσημείωτο πως προτίνονται χώροι μερικώς ιδιωτικοί, τους οποίους δεν μπορούμε να χαρακτηρίσουμε ούτε δημόσιους ούτε ιδιωτικούς καθαρά. 

οι χρήσεις

Πρόκειται για ένα κτιριακό συγκρότημα κατοικιών. Οι χώροι του ισογείου βέβαια πρέπει να προορίζονται για εμπορικές δραστηριότητες. Χαρακτηριστική για τις χρήσεις είναι η δημιουργία των ημι-ιδιωτικών κήπων για τους οποίους γίνεται λόγος παραπάνω. Πρόκειται για χώρους που αφορούν τους κατοίκους των διαμερισμάτων στο πλάι των οποίων διαμορφώνονται, αλλά δε φαίνεται να αποκλείεται και η χρήση τους από τους ενοίκους των διαμερισμάτων των άλλων ορόφων. Οι κήποι αυτοί κορυφώνονται σε ένα ανοιχτό φυτεμένο δώμα στο οποίο έχουν πρόσβαση όλοι οι ένοικοι.

τα ζητήματα

Το θέμα που με προβλημάτισε σε αυτό το project ήταν κυρίως η σύνδεσή του με το γύρω αστικό τοπίο. Είναι αλήθεια πως η Taipei είναι μια πόλη γοργά αναπτυσσόμενη, όπου ανοικοδομούνται συνεχώς νέα κτίρια. Η ανάγκη για τη στέγαση του συνεχώς αυξανόμενου πληθυσμού καλύπτεται με μεγάλης κλίμακας κτιριακά συγκροτήματα κατοικίας. Στη συγκεκριμένη περίπτωση όμως, οι BIG μου δίνουν την εντύπωση πως ήθελαν περισσότερο να αφήσουν το στίγμα τους στην πόλη, παρά να εντάξουν ομαλά τη σύνθεσή τους στο αστικό τοπίο.

Παρόλο που τα ψηλά κτίρια κοντά στην περιοχή δικαιολογούν το ύψος του συγκεκριμένου, ωστόσο δημιουργούν την εντύπωση πως πρόκειται όντως για έναν "τοίχο" στο κέντρο της πόλης, που μπλοκάρει την ελεύθερη θέαση και αποτελεί ένα τοπόσημο για τη νέα εποχή.

Το πείραμα των θεματικών κήπων μένει ακόμη να μπει σε εφαρμογή και να δοκιμαστεί. Η επιτυχία του είναι ακόμη αμφίβολη, καθώς το μεγάλο ύψος του χώρου αλλά και ο αυστηρός καθορισμός της χρήσης του (4 θεματικές ενότητες) ίσως δημιουργήσουν μια ατμόσφαιρα απρόσωπη που δεν ταιριάζει στη νέα ζωή στην πόλη που φαίνεται να προωθούν οι αρχιτέκτονες. Είναι πιθανό να μην υπάρξει τελικά το ύφος της γειτονιάς. Ίσως, αν οι ίδιοι οι ένοικοι διαμόρφωναν με το πέρας του χρόνου τους χώρους αυτούς ανάλογα με τις ανάγκες τους και τον προσάρμοζαν μέσα από ένα "παιχνίδι" για το πού θα μπει τι, πώς θα εκμεταλλευτούν τον τραπέζιο σε κάτοψη χώρο τότε οι χώροι αυτοί θα αποκτούσαν πραγματικό νόημα. Αυτό θα έπρεπε ίσως να είχε προβλεφθεί στον αρχικό σχεδιασμό.

σχέση δομημένου-αδόμητου

Από τη στιγμή που πρόκειται για έναν ενιαίο όγκο (όχι όμως και συμπαγή) μπορούμε να πούμε πως το δομημένο αντιπροσωπεύεται από όλο το κτίριο. Όσον αφορά την τοποθέτησή του στην ορισμένη περιοχή, στο οικόπεδο δηλαδή, μπορούμε να παρατηρήσουμε την επαλήθευση του στόχου των BIG για πυκνή δόμηση και την επιθυμία τους να αφήσουν το μεγαλύτερο κομμάτι του οικοπέδου ελεύθερο και να αναπτύξουν τη σύνθεση καθ'ύψος. 

Μπορούμε να καταλάβουμε την πρόταση της αφαίρεσης των "κουτιών" και στο ισόγειο προκειμένου να μπορούν οι πεζοί να περνούν ανενόχλητοι κάτω ("μέσα") από το κτίριο. Αυτή η προσπελασιμότητα ίσως στα σχέδια των αρχιτεκτόνων να συνδέεται και με τη δημιουργία ενός αστικού πάρκου στον ισόγειο ελεύθερο χώρο. 

Οι κήποι, το "αδόμητο" ουσιαστικά της λύσης αυτής, δεν μπορούμε να πούμε πως είναι παντελώς αδόμητο. Στεγασμένοι χώροι με συγκεκριμένους στόχους και ορισμένο εξπλισμό αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι των χώρων των κατοικιών. Τους συνδέουν και ταυτόχρονα τους χωρίζουν.

γενικά

Οι BIG στην περιγραφή του project, θέτουν αρχικά το ερώτημα "πώς δημιουργείς αστική πυκνότητα χωρίς να χάσεις τα πλεονεκτήματα των προαστίων, όπως οι πράσινοι χώροι, το φως και η τοπική γειτονιά;". Μέσα από τη λύση τους φαίνεται να απαντούν στο ερώτημά τους με επιτυχία, εφευρίσκοντας έναν έξυπνο τρόπο να επαναφέρουν την έννοια της γειτονιάς σε ένα καθαρά αστικό περιβάλλον.